Artykuł
Gmina Szczecinek zlokalizowana jest w południowo-wschodniej części województwa zachodniopomorskiego, będąc częścią Pojezierza Drawskiego. Obejmuje teren 500 km² i zajmuje ponad 28% powierzchni powiatu szczecineckiego.
Źródło: Strategia Rozwoju Szczecineckiego do roku 2015 - DIAGNOZA PROSPEKTYWNA STANU POWIATU SZCZECINECKIEGO, www.powiat.szczecinek.pl [data dostępu: 10.11.2015]
Granice gminy sąsiadują zarówno z województwem wielkopolskim, jak i pomorskim. Od północy gmina graniczy z gminami Biały Bór, Bobolice, od zachodu z gminami Barwice i Grzmiąca, od południa Borne Sulinowo i Okonek, a od wschodu z gminą Czarne.
Sieć osadniczą gminy tworzą:
1. BRZEŹNO |
2. DALĘCINO |
3. DRAWIEŃ |
4. DRĘŻNO |
5. DZIKI |
6. GAŁOWO |
7. GODZIMIERZ |
8. GRĄBCZYN |
9. GWDA WIELKA |
10.GWDA MAŁA |
11. JELENINO |
12. KRĄGŁE |
13. KUSOWO |
14. TRZEBIECHOWO |
15. KWAKOWO |
16. MOSINA |
17. MARCELIN |
18. PARSĘCKO |
19. SPORE |
20. STARE WIERZCHOWO |
21. SITNO |
22. TUROWO |
23. WILCZE LASKI |
24. WOJNOWO |
25. WIERZCHOWO |
26. ŻÓŁTNICA |
27. OMULNA |
28.SKOTNIKI |
Krajobraz gminy, dzięki położeniu na terenach polodowcowych, zdominowany jest przez jeziora i rzeki. Łączna powierzchnia około 40 jezior obejmuje 44km². Tym samym grunty znajdujące się pod wodami stanowią, aż 8,25% powierzchni gminy.
Największe jeziora w gminie to:
- Jezioro Wielimie (1 755ha);
- Jezioro Wierzchowo (731 ha);
- Jezioro Dołgie (311 ha);
- Jezioro Wielatowo (186,6 ha).
Największymi rzekami przepływającymi przez teren gminy Szczecinek są Gwda oraz Parsęta.Sieć wodną mniejszych cieków tworzą: Strużką, Bielska Struga, Dołga, Osoka, Żegnica, Kłuda, Perznica, Łozica, Kanał Radacki, Kanał Mosiński, Kanał Trzebiechowo, Kanał Graniczny.
Urokliwy charakter gminy dopełnia wysoka lesistość terenu (grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione tereny stanowią aż 41,16% ogólnej powierzchni gminy). Wyjątkowy charakter regionu potwierdza również istnienie trzech rezerwatów przyrody: leśno-florystycznego "Dęby Wilczkowskie", wodno-florystycznego "Jezioro Kiełpino" oraz torfowiskowo-leśnego "Bagno Kusowo"
Zdecydowanie największa powierzchnia spośród form obszarów prawie chronionych przypada na obszary chronionego krajobrazu ( aż 21 348,19 ha). Na drugim miejscu uplasowały się rezerwaty przyrody, lecz ich powierzchnia w porównaniu do poprzednio analizowanej grupy jest o wiele niższa (376,7 ha). Obszary chronionego krajobrazu są formą ochrony przyrody o niewielkich rygorach ochronności, dzięki czemu nie ograniczają one funkcji rekreacyjnych danych obszarów, co umożliwia korzystanie z nich przez mieszkańców i turystów. Również działalność gospodarcza może rozwijać się na tego rodzaju terenach, z zastrzeżeniem działalności o destrukcyjnym wpływie na środowisko naturalne.
Gmina Szczecinek zlokalizowana jest w zasięgu dwóch krain przyrodniczo-leśnych:
- Kraina lasów bukowych i bukowo-mieszanych w mezoregionie Pojezierza Drawskiego - obejmuje północno-zachodnią część gminy, która charakteryzuje się zróżnicowanym składem gatunkowym. Kraina dzieli się na 8 dzielnic przyrodniczo-leśnych
- Dzielnica Pasa Nadmorskiego;
- Dzielnica Niziny Szczecińskiej;
- Dzielnica Pojezierza Wałecko-Myśliborskiego;
- Dzielnica Pobrzeża Słowińskiego;
- Dzielnica Pojezierza Drawsko-Kaszubskiego;
- Dzielnica Żuław Wiślanych;
- Dzielnica Elbląsko-Warmińska
- Dzielnica Pojezierza Iławsko-Brodnicka
- Kraina Wielkopolsko-Pomorska lasoborów świeżych z dominacją dębu i buku obejmuje pozostałą część gminy.
W granicach gminy Szczecinek znajdują się następujące obszarowe formy ochrony przyrody:
- Rezerwat przyrody Bagno Kusowo - ochrona torfowiska wysokiego typu bałtyckiego z chronionymi gatunkami roślin;
- Rezerwat przyrody Dęby Wilczkowskie - ochrona rezerwatu fragmentu lasu liściastego ze stanowiskiem rzadkiej rośliny złoci pochwolistnej;
- Rezerwat przyrody Jezioro Kiełpino - ochrona jeziora lobeliowego z reliktowymi gatunkami roślin;
- Obszar chronionego krajobrazu Jeziora Szczecineckie - ochrona ekosystemów leśnych, nieleśnych systemów lądowych, ekosystemów wodnych;
- Obszar chronionego krajobrazu Pojezierze Drawskie - ekosystemów leśnych;
- Obszar Natura 2000 Bobolickie Jeziora Lobeliowe - ochrona jeziora Lobeliowe;
- Obszar Natura 2000 Dorzecze Parsęty - ochrona siedlisk, które pokrywają ponad 50% obszaru;
- Obszar Natura 2000 Jeziora Szczecineckie - miejsca koncentracji unikatowych gatunków i siedlisk przyrodniczych;
- Obszar Natura 2000 Ostoja Drawska - obszar ochrony ptaków;
- Użytki ekologiczne - z terenów Nadleśnictwa Bobolice w granicach Gminy Szczecinek oraz terenu Nadleśnictwa Szczecinek.
Warto też dodać, że w Gminie Szczecinek znajduję się aż 58 pomników przyrody, co stanowi ponad 1/4 pomników znajdujących się na terenie powiatu. Ponadto wyodrębniono trzy obszary chronionego krajobrazu "Jeziora Szczecineckie", "Pojezierze Drawskie" i "Dolina Rzeki Płytnicy". Co więcej, na terenie gminy wytyczone zostały 4 szlaki wodne, 3 szlaki piesze, 6 rowerowych oraz ścieżka przyrodniczo-leśna "Torfowisko Wielkie Błota".
Charakter gminy stwarza więc bardzo dobre warunki do uprawniania zarówno sportów wodnych, turystyki pieszo-rowerowej, jak i jazdy konnej. Może to także przyczynić się do zwiększenia potencjału turystycznego regionu.
Lp. |
Sołectwa
| Zabytki |
---|---|---|
1. | Drawień | Kościół ewangelicki, ob. rzym. – kat. fil. pw. MB Różańcowej, |
2. | Gałowo | Park dworski, 2 poł. XIX, |
3. | Grąbczyn | Park pałacowy, XIX |
4. | Gwda Wielka | Kościół ewangelicki, ob. rzym. – kat. par |
5. | Jadwiżyn | Zespół folwarczny, pocz. XX, |
6. | Jelenino | Kościół ewangelicki, ob. rzym. – kat. par. |
7. | Parsęcko | Zespół dworski, 2 poł. XIX, |
8. | Sitno | Kościół ewangelicki, ob. rzym. - kat. fil. |
9. | Spore | Kościół ewangelicki, ob. rzym. – kat. fil. |
10. | Trzebiechowo | Kościół ewangelicki, ob. rzym. – kat. fil. |
11. | Wierzchowo | Kościół ewangelicki, ob. rzym. – kat. fil. |
12. | Wilcze Laski | Kościół ewangelicki, ob. rzym. – kat. fil. |
13. | Żółtnica | Zespół d. kościała ewangelickiego -dzwonnica, drewn. |